Het kalken van fruitbomen is een belangrijke onderhoudsmaatregel die helpt om je bomen te beschermen tegen koude winters en tegelijkertijd zorgt voor een betere bodemstructuur. Zeker in Nederland, waar temperatuurschommelingen in de winter regelmatig voorkomen, is het gebruik van kalk een geliefde techniek onder tuiniers en fruittelers. Maar wanneer is het nu echt geschikt om fruitbomen te kalken, en kan dat eigenlijk al in november?
Waarom is kalken van fruitbomen essentieel in het najaar?
Een goede kalklaag op de stam van fruitbomen beschermt tegen vorstschade door temperatuurswisselingen die leiden tot scheuren in de schors. Door de reflecterende witte laag absorbeert de boom minder zonnewarmte tijdens de dag, waardoor flinke temperatuurschommelingen ’s nachts worden voorkomen. Dit fenomeen voorkomt vroege sapstromen die bomen kunnen verzwakken. Bovendien draagt kalk bij aan het afweren van ongedierte en vermindert het de groei van mos. Het is daarom aan te raden om kalk aan te brengen net na de herfst, wanneer het blad is gevallen en de bomen in rust zijn gekomen 🍂.
Kan kalken in november? Ja, en hier is waarom
In Nederland kan kalkstrooien vanaf november tot en met januari plaatsvinden zonder risico’s voor de bodem of de bomen. November is zelfs een goede maand om fruitbomen te kalken, omdat de bodem nog voldoende vochtig is om de kalk langzaam te laten intrekken. Dit voorkomt ook verzuring van de grond, wat vooral belangrijk is voor bomen die op zand- of veengrond staan. Door de bodem pH op peil te houden, verzeker je een optimale opname van voedingsstoffen in het voorjaar 🌱.
Soorten kalk en hun toepassingen in de fruitteelt
Er zijn verschillende kalksoorten, elk met hun eigen voordelen:
Gesteentekalk zoals kalkmergel of dolomietkalk – deze bevatten naast calcium ook magnesium, wat een extra voordeel biedt voor de vruchtbaarheid van de grond.
Zeewierkalk wordt steeds populairder vanwege z’n natuurlijke herkomst en zorgt voor een zacht en langzaam effect op de bodem.
Landbouwkalk is een algemene optie die breed wordt gebruikt, evenals houtas die ook wat kalk aan de bodem toevoegt.
Daarnaast is het belangrijk om op zure grondsoorten de juiste kalksoort te kiezen om het beste resultaat te bereiken. Gebruik kalk met een magnesiumgehalte om zowel de pH-waarde te verbeteren als om essentiële mineralen aan de bodem toe te voegen.
Zaai één keer in oktober en uw tuin zal u vele jaren plezier brengen: in het voorjaar vormt deze plant een blauw bloementapijt
Wat zijn de gevolgen wanneer fruitbomen niet correct worden gekalkt?
Fruitbomen die onvoldoende kalk ontvangen, kunnen last krijgen van vorstschade en hebben vaak een slechte opname van voedingsstoffen. Daardoor groeien ze trager, en neemt de vruchtkwaliteit en -oogst af. Ook kunnen problemen ontstaan met schimmels of ongedierte, die zich makkelijker nestelen in beschadigde schors. Zeker oudere bomen (bijvoorbeeld 25 jaar en ouder) hebben een flinke dosis kalk nodig om hun weerstand te behouden, soms wel tot een halve emmer kalk per jaar per boom.
Tips voor het juiste moment en de juiste manier van kalken
Bij het aanbrengen van kalk is het verstandig om dit te combineren met de algemene verzorging van je tuin:
Hoewel kalk in vochtige omstandigheden het beste werkt, moet je voorkomen dat je kalk strooit vlak voordat langdurige vorst intreedt. Begin bij de zuidelijke zijde van de boomstam, omdat deze kant het meest wordt blootgesteld aan zonlicht en temperatuurswisselingen ☀️. Zorg ook dat je niet te veel kalk in één keer gebruikt om een te hoge pH-waarde te voorkomen, waardoor je bodem uit balans raakt. Een jaarlijkse, gerichte kalkgift is efficiënter dan het strooien in grote hoeveelheden.
Bodemtest en kalken: meten is weten
Het is aan te raden om regelmatig de zuurtegraad (pH-waarde) van je grond te testen voordat je kalk strooit. Bij veengrond of zandgrond kan verzuring sneller optreden, waardoor kalk onmisbaar is om gezond fruit te telen. Door op tijd te kalken houd je grond en bomen gezond, wat resulteert in een rijke vruchtenoogst. Voorkom kalk op zure grondminnende planten zoals bosbessen en rododendrons, want die hebben juist baat bij zure omstandigheden.
